Những lưu ý trong phòng bệnh loãng xương
Bệnh này xuất hiện ở tuổi trung niên , nhưng sự thoái cốt hoá thực ra đã bắt đầu khi bạn ngoài 30 tuổi. Việc chữa trị thường chỉ có hiệu quả sau vài năm dùng thuốc và xương cũng chẳng thể hồi phục hoàn toàn. Vì vậy, loãng xương cần được dự phòng càng sớm càng tốt.
Trên thế giới có khoảng 200 triệu người bị loãng xương. Khoảng 1/4 số phụ nữ ngoài 60 tuổi bị gãy xương do bệnh này. Nguy cơ loãng xương tăng cao ở người cao tuổi, kể cả đàn ông .
Giáo sư Trần Ngọc Ân, Chủ tịch Hội Khớp học Việt Nam, cho biết, xương được cấu tạo bởi 2 loại tế bào: tạo cốt và huỷ cốt. Ở trẻ em, hoạt động của tạo cốt bào chiếm ưu thế, giúp xương phát triển nhanh. Hai loại tế bào này ở thế thăng bằng trong độ tuổi 20-30, khi mật độ xương đạt đến cực điểm . Từ tuổi 35, số huỷ cốt bào bắt đầu tăng nhanh tạo ra quá trình suy thoái. Mật độ xương giảm dần và đến một lúc nào đó, bệnh loãng xương xuất hiện.
Tiến sĩ Vũ Thị Thanh Thuỷ, Phó trưởng khoa Khớp bệnh viện Bạch Mai, cho biết, có nhiều nguyên tố làm gia tăng nguy cơ loãng xương như hút thuốc, nghiện rượu và cà phê, lối sống tĩnh tại, chế độ ăn thiếu canxi, bị rối loạn tiêu hóa, thiếu vitamin C và D. Ở phụ nữ, nồng đô oestrogen thấp (mãn kinh, cắt bỏ buồng trứng, dùng thuốc chữa ung thư vú) cũng dẫn đến bệnh này.
Nguy cơ loãng xương cũng tăng cao ở những người bị viêm khớp dạng thấp, viêm gan C, nhiễm trùng gan, bướu giáp , cường tuyến phó giáp. Ngoài ra, việc dùng lâu dài một số thuốc cũng có thể dẫn đến bệnh như heparin (làm loãng máu), phenytoin (chống động kinh), corticoid (kháng viêm).
Xương bị loãng sẽ dễ gãy, gây đớn đau , làm giảm chất lượng cuộc sống và khả năng lao động. Trên 30% bệnh nhân bị nứt xương chậu do loãng xương phải có y tá chăm sóc lâu dài tại nhà. Khoảng 20% phụ nữ bị gãy xương cổ xương đùi sẽ tử vong trong năm sau do những hậu quả gián tiếp của tai nạn. Thêm vào đó, nếu đã bị gãy cột sống một lần do loãng xương, người bệnh sẽ có rất nguy cơ gãy xương nhiều lần nữa trong những năm tiếp theo.
Bệnh loãng xương thường không có triệu chứng sớm. Khoảng 60% ca xẹp đốt sống do loãng xương không có biểu thị lâm sàng. Vì vậy, nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đã bị gãy xương, giảm chiều cao, gù, đau lưng. Đây là lúc bệnh đã nặng và việc chữa trị thường khó khăn.
Vì vậy, tiến sĩ Thuỷ khuyên rằng, việc phòng ngừa nên thực hiện từ khi còn nhỏ. Để bảo vệ xương cho con, bà mẹ mang thai cần ăn đủ canxi. Với trẻ nhỏ, ngoài việc bảo đảm lượng canxi, cha mẹ cần cho trẻ tắm nắng mỗi ngày để thúc đẩy việc tạo thành vitamin D, một chất rất quan trọng trong chuyển cốt hoá .
Một phương pháp quan trọng để phòng loãng xương là tập thể dục đều đặn với cường độ phù hợp với sức khoẻ. Ngoài ra, cần có lối sống lành mạnh, hạn chế rượu, cà phê, thuốc lá. Ở người cao tuổi hoặc có các nguyên tố nguy cơ đã kể trên, nên định kỳ kiểm tra xương để phát hiện sớm bệnh loãng xương. Các kỹ thuật giúp xác định bệnh là xét nghiệm sinh hoá, chụp X-quang, đo mật độ xương hoặc sinh thiết xương.
Mục tiêu cốt yếu của chữa trị loãng xương là kết thúc tình trạng xương bị mất dần và nâng cao mật độ cũng như sự kiên cố của xương. Tiến sĩ Thuỷ cho biết, trước đây, người ta thường dùng liệu pháp oestrogen để điều trị bệnh này ở phụ nữ. Cách này hiện ít được dùng vì có thể gây nhiều tác dụng phụ. Nó chỉ được chỉ định với thời kì ngắn cho cho những người có hội chứng mãn kinh.
Hiện bệnh nhân thường được chỉ định những thuốc có tác dụng kết thúc tình trạng mất xương và tăng sự chắc chắn của xương như alendronate, risedronate, raloxifene và calcitonin.
Theo giáo sư Trần Ngọc Ân, một trong các thuốc điều trị và dự phòng loãng xương phổ biến nhất hiện nay là Actonel (tên gốc là risedronate sodium), thường được dùng cho các trường hợp loãng xương do mãn kinh hoặc do corticoid. Actonel đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của một thuốc phòng trị loãng xương lý tưởng: tác dụng nhanh và kéo dài. Nó giúp làm giảm nguy cơ gãy đốt sống và xương ngoài đốt sống chỉ trong vòng 6 tháng (phần lớn các thuốc khác chỉ cho tác dụng sau khoảng 2 năm). Liều dùng thông thường là 5 mg mỗi ngày.
Hiện nay đã có loại Actonel mới chỉ cần dùng mỗi tuần một viên 35 mg. Loại thuốc mới này không chỉ tiện lợi hơn mà còn tăng khả năng tuân thủ chữa trị vì người bệnh chỉ cần uống 1 viên cho cả tuần. Các nghiên cứu cho thấy, Actonel 35 mg có hiệu quả và tác dụng phụ tương tự loại 5 mg.
Theo các chuyên gia, tái tạo hoàn toàn phần xương bị mất dần do loãng xương là một việc rất khó khăn. Vì vậy, trong bệnh này, việc đề phòng phải được đặt ngang tầm với chữa trị .
(Theo Ykhoanet.com)
Post a Comment